TikTok-სა და Facebook-ზე ანგარიში „Brain key – ტვინის გასაღები“, რომლის მიერ გავრცელებული დეზინფორმაცია „ჯეოფაქტსს“ წარსულშიც გადაუმოწმებია (1, 2, 3), ავრცელებს ვიდეოს (დაარქივებული ბმული), სადაც წამყვანები „მიზანმიმართულ ტვინის გამორეცხვასა“ და „ჰიპნოზის მასშტაბებზე“ საუბრობენ და ერთ-ერთ არგუმენტად მოჰყავთ შემდეგი სტატისტიკა: „იაპონიაში ცხოვრობს 125 მილიონი ადამიანი, ანუ 20%-ს ჰგონია, ანუ სადღაც 20-25 მილიონ ადამიანს ჰგონია, რომ ჰიროშიმასა და ნაგასაკიში ატომური ბომბი ჩააგდო საბჭოთა კავშირმა“. სინამდვილეში, მსგავსი სტატისტიკის არსებობა არ დასტურდება.
მტკიცება, თითქოს იაპონიის მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის ცნობით, 1945 წელს ჰიროშიმასა და ნაგასაკიში ატომური ბომბები არა აშშ-მა, არამედ საბჭოთა კავშირმა ჩამოაგდო, თავდაპირველად რუსულ პროპაგანდისტულ მედიებში გავრცელდა. მაგალითად, რუსეთის ფედერაციის ფედერალური ასამბლეის ოფიციალური ყოველკვირეული გამოცემის ვებგვერდზე pnp.ru ვკითხულობთ: „იაპონელების ახალ თაობას აშშ-ის პროპაგანდამ დააჯერა მოსაზრება, რომ 1945 წლის აგვისტოში იაპონიის ორი ქალაქი საბჭოთა კავშირმა დაბომბა. ამის შესახებ 12 აგვისტოს განაცხადა ფედერაციის საბჭოს საერთაშორისო საქმეთა კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ ფარიტ მუხამეტშინმა რეგიონების პალატაში მრგვალ მაგიდაზე თემაზე „ჰიროშიმასა და ნაგასაკის ტრაგედიის გამოძახილები: სიმართლე და სიცრუე იაპონიის ქალაქების ატომური დაბომბვის მომდევნო წლისთავთან დაკავშირებით”. მსგავსი შინაარსის მტკიცებებს ვხვდებით ისეთ ვებგვერდებზეც, როგორიცაა histrf.ru (რუსული სახელმწიფო პლატფორმა, რომელიც ეძღვნება „ისტორიული ცოდნისა და პატრიოტული განათლების პოპულარიზაციას“. მას მართავს რუსეთის სამხედრო ისტორიული საზოგადოება) და pravda.ru (რუსული საინფორმაციო გამოცემა) (1, 2).
ამის საპირისპიროდ კი, არც ერთ სანდო მედიასაშუალებასა თუ საჯარო წყაროში არ იძებნება ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ იაპონიაში ჩატარებული რომელიმე კვლევის მიხედვით, მოსახლეობის 20% თვლის, რომ ატომური ბომბები არა აშშ-მა, არამედ საბჭოთა კავშირმა ჩამოაგდო.
აღსანიშნავია, რომ აშშ-ის მიერ ჰიროშიმასა და ნაგასაკიში ჩამოგდებულ ატომურ ბომბებთან დაკავშირებით ცოდნის შესახებ იაპონიაში ჩატარებული გამოკითხვა ღია წყაროებზე დაფუძნებით, „ჯეოფაქტსმა“ მხოლოდ ერთ წყაროში მოიძია. კერძოდ, კიოტოს დოშიშას უნივერსიტეტის დიპლომატიური ისტორიის ემერიტუსი პროფესორი სადაო ასადა წიგნში „კულტურული შოკი და იაპონურ-ამერიკული ურთიერთობები: ისტორიული ესეები“, იაპონიაში გამოყენებულ საგანმანათლებლო სახელმძღვანელოებში ისტორიული მასალის შესახებ არსებულ მწირ ინფორმაციას განიხილავს. მისი თქმით, „ყველაზე მოკლე სახელმძღვანელოებში ლაკონიურადაა ნათქვამი – 1945 წლის აგვისტოში ჰიროშიმასა და შემდეგ ნაგასაკიში ატომური ბომბები ჩამოვარდა, იმის აღნიშვნის გარეშე, რომელმა ქვეყანამ ჩამოაგდო ბომბები და განადგურებისა და ადამიანური ტანჯვის მასშტაბის ხსენების გარეშე“. სწორედ აღნიშნულ საკითხზე მსჯელობის შედეგად ასადა მიუთითებს: „გასაკვირი არ არის, რომ 1969 და 1970 წლებში გამოკითხულ დაწყებითი სკოლის მოსწავლეების 20%-მა არ იცოდა, რომ აშშ-მა ჰიროშიმასა და ნაგასიკიში ატომური ბომბები ჩააგდო“. ამრიგად, ღია წყაროებში იაპონიაში ჩამოგდებული ბომბის შესახებ ჩატარებულ გამოკითხვაზე საჯარო წყაროებში ერთადერთი ასეთი გამოკითხვა იძებნება, რომელიც 1969-1970 წლებით თარიღდება და თან მასში საბჭოთა კავშირი არ არის ნახსენები.
დამატებით, „ჯეოფაქტსი“ ინფორმაციის დასაზუსტებლად იაპონურ ფაქტების გადამმოწმებელ ორგანიზაციას Japan Fact-Check Center (JFC) დაუკავშირდა. JFC-ის მთავარი რედაქტორის თქმით, მსხვილ საინფორმაციო ორგანიზაციებსა თუ ცნობილ კვლევით ინსტიტუტებში არ გამოქვეყნებულა არანაირი მონაცემები იმის შესახებ, რომ იაპონელების 20%-ს სჯერა, თითქოს ჰიროშიმასა და ნაგასაკიში ატომური ბომბები საბჭოთა კავშირმა ჩამოაგდო. რედაქტორი იმასაც აზუსტებს, რომ იაპონიაში არსებობს იმგვარი საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვები, რომლებიც იაპონიის მოსახლეობაში ატომური დაბომბვის კონკრეტული თარიღების შესახებ ინფორმირებულობის შემცირებას აჩვენებს. თუმცა, კვლევა, რომლის ფარგლებშიც რესპონდენტებს უსვამენ კითხვას, თუ ვინ დაბომბა ჰიროშიმა და ნაგასაკი, არ იძებნება.
ამრიგად, ვიდეოში მოცემული სტატისტიკის, თითქოს იაპონიის მოსახლეობის 20% თვლის, რომ ჰიროშიმასა და ნაგასაკიში ატომური ბომბები არა აშშ-მა, არამედ საბჭოთა კავშირმა ჩამოაგდო, ნამდვილობა არ დასტურდება.
