სოციალურ ქსელში Facebook-გვერდი „Georgia First NEWS” ავრცელებს ვიდეოს, რომელშიც უკრაინის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ყოფილი მრჩეველი ოლექსი არესტოვიჩი ამბობს: „როდის ჩამოიშლება რუსეთში ძალაუფლება? რუსეთში ძალაუფლება არასდროს ჩამოიშლება. უნდა გვესმოდეს, რომ, მიუხედავად ომისა და სანქციებისა, რუსეთში ახლა ყველანაირი პირობა არსებობს ნორმალურად ცხოვრების. თავისუფლების კუთხითაც კი იქ გაცილებით უკეთესი სიტუაციაა, ვიდრე ვოლოდიმირ ზელენსკის სახელობის საკონცენტრაციო ბანაკში. მე რომ რუსი ვყოფილიყავი, პუტინს ხელში ავიტაცებდი, მეტიც, მის დაბადების დღეს ეროვნულ დღესასწაულად გამოვაცხადებდი. ასე რომ, დიახ, ამ სისულელის იმედი არც კი გქონდეთ“. აღსანიშნავია, რომ ვიდეო რუსულენოვან სოციალურ ქსელშიც ვრცელდება. რეალურად, ვიდეო რედაქტირებულია და შეცვლილია აუდიომასალა, რომელიც ოლექსი არესტოვიჩის ხმასთანაა მიმსგავსებული და შეცდომაში შემყვანია.
„ჯეოფაქტსმა“ YouTube-ზე ოლექსი არესტოვიჩის რამდენიმე ვიდეო (1, 2, 3) გადაამოწმა, რომლებშიც არესტოვიჩი იმავე ფონზე, იმავე ტანისამოსში იძლევა ინტერვიუს. აღსანიშნავია, რომ არცერთ მათგანში არესტოვიჩი არ ამბობს იმ ციტატას, რომელიც დეზინფორმაციის გამავრცელებლებმა დააგენერირეს. გარდა ამისა, „ჯეოფაქტსი“ დაუკავშირდა საერთაშორისო ორგანიზაცია WITNESS-ის პროგრამის „Deepfakes Rapid Response Force” ექსპერტებს. WITNESS 1992 წელს დაარსებული ორგანიზაციაა, რომელიც მიზნად ისახავს ვიდეოსა და ტექნოლოგიების იმგვარად გამოყენებაში დახმარებას, რომ ადამიანების უფლებები დაცული იქნას. ამ მიზნით ორგანიზაცია აიდენტიფიცირებს და ეხმარება სხვადასხვა ჯგუფს ვიდეოს უსაფრთხო წარმოებისა და კრიტიკული სიტუაციების ამოცნობაში. რაც შეეხება აღნიშნულ პროგრამას, ეს უკანასკნელი ერთმენეთთან აკავშირებს ფაქტების გადამმოწმებელ ჟურნალისტებსა და მედია-ექსპერტებს ე.წ. „Deepfake-ებისა“ და AI გენერირებული პროდუქციის ანალიზში. ექსპერტთა სამმა ჯგუფმა განიხილა ოლექსი არესტოვიჩის ვიდეო და დაადგინა, რომ ვიდეოს ხელოვნური ინტელექტის (AI) მიერ გენერირებული აუდიომასალა ადევს. უფრო კონკრეტულად, ექსპერტების პირველმა ჯგუფმა (Recod.ai Lab.) გამოიყენა სპეციალური ინსტრუმენტის – Detect-and-Locate, რომელმაც ვიდეოს სამ სხვადასხვა მონაკვეთში ხელოვნური ინტელექტის გამოყენების 80%-იანი შესაძლებლობა დაადგინა. მეორე ჯგუფმა (TrueMedia.org) ხელოვნური ინტელექტის მიერ მანიპულირებული კადრების აღმოსაჩენად სხვადასხვა ინსტრუმენტი გამოიყენა, რომლებმაც ვიდეოს აუდიომასალაში „მანიპულაციის მნიშვნელოვანი მტკიცებულება“ დაადგინა. აღსანიშნავია, რომ, ექსპერტების თქმით, 100%-იანი შედეგის მიღება შეუძლებელია. შესაბამისად, „მნიშვნელოვანი მტკიცებულება“ (Substantial Evidence) ინსტრუმენტის უმაღლესი დონის რწმენას წარმოადგენს აუდიოს მანიპულაციურად გენერირების შესახებ.
რაც შეეხება მესამე ჯგუფის დასკვნას, ექსპერტთა მიხედვით, ვიდეო ვიზუალური მასალის თვალსაზრისითაც მანიპულაციურადაა რედაქტირებული. ვიდეოს 04/05 წამზე ოლექსი არესტოვიჩის ხელის მოძრაობა ცხადყოფს მის ერთგვარ მორფირებას სახის კანთან, რაც AI მანიპულაციის ყველაზე კლასიკური ინდიკატორია.
ექსპერტთა სამივე ჯგუფი აღნიშნავს, რომ არც ერთი ინსტრუმენტი, რომელიც AI მანიპულაციის გამოვლენაზე მუშაობს, სრულად უტყუარი არ არის და შეცდომის არსებობის მცირე შანსი მუდამ არსებობს.
აქვე აღსანიშნავია ისიც, რომ პოსტში ვიდეოში გამოთქმული ციტატა უკრაინის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ყოფილი მრჩევლის მხრიდან საკმაოდ სკანდალურ ინფორმაციას შეიცავს, რაც ნებისმიერი მედიისთვის საინტერესო მასალას წარმოადგენს. თუმცა, არც ერთი სანდო მედია-საშუალება არ ციტირებს/არ აშუქებს არესტოვიჩის იმ სიტყვებს, რომელიც ვიდეოშია გამოთქმული. აღნიშნული კი კიდევ ერთხელ ამტკიცებს, რომ ოლექსი არესტოვიჩის ციტატა რეალობას არ შეესაბამება.
ამდენად, სოციალურ ქსელში გავრცელებული ვიდეოს აუდიო და ვიზუალური მასალა ხელოვნური ინტელექტის მიერაა რედაქტირებული და შეცდომაში შემყვანია.
